بازار جهانی نر‌م‌افزار

آیا بازار جهانی نر‌م‌افزار از حالت تک‌قطبی خارج می‌شود؟

از: ایسنا حدود سه دهه‌ی پیش یعنی سال 1975 میلادی بود که شرکت مایکروسافت به همت بیل گیتس و پل آلن در شهر ردموند ایالت واشنگتن آمریکا تاسیس شد؛ شاید اغراق نباشد بگوییم دنیای رایانه بدون حضور مایکروسافت خیلی دیرتر از این‌ها به رشد و توسعه‌ی فعلی خود دست می‌یافت و در واقع کاربران رایانه و اینترنت در سراسر جهان به نوعی وام‌دار مسوولان و متخصصان این شرکت بزرگ و تلاش ‌آن‌ها هستند. Micro-soft عبارت کوتاه شده‌ی Microcomputer software است و واژه‌ی Microsoft برای اولین بار توسط بیل گیتس در نامه‌ای که نوامبر 1975 به پل آلن نوشته بود، به کار برده شد. در آن زمان Altair 8800 اولین میکروکامپیوتری بود که وارد بازارهای جهانی شده بود؛ بیل گیتس که توانسته بود با کمک چند تن دیگر نرم‌افزاری که با Basic نوشته شده بود را طراحی کند، با شرکت MITS، سازنده‌ی Altair تماس گرفت و نرم‌افزار خود را به این شرکت معرفی کرد و پس از همکاری موفقیت‌آمیز بیل گیتس و پل آلن با شرکت MITS، بیل گیتس دانشگاه ‌هاروارد را رها کرد و سرانجام شرکت مایکروسافت را راه‌اندازی کرد. پس از تاسیس مایکروسافت در پانزدهم سپتامبر سال 1975 در نیومکزیکو، اولین دفتر بین‌المللی این شرکت در سال 1978 در ژاپن کار خود را شروع کرد و دفتر اصلی نیز از نیومکزیکو به واشنگتن منتقل شد؛ در همان زمان بود که استیو بالمر - مدیر اجرایی فعلی این شرکت - به مایکروسافت پیوست. مایکروسافت توانست پس از فعالیت شش ساله‌ی خود، اولین محصول نرم‌افزاری خود تحت عنوان برنامه‌ی ام اس-داس را در آگوست 1981 به بازار عرضه کند. روند فعالیت بزرگ‌ترین شرکت نرم‌افزاری فعلی جهان در زمینه‌ی سیستم عامل بین سال‌های 1981 تا 2003 بدین شرح است: - آگوست 1981: عرضه‌ی MS-Dos 1.0 با رایانه‌ی شخصی جدید IBM - نوامبر 1983: اولین نسخه‌ی ویندوز توسط مایکروسافت معرفی شد - نوامبر 1984: MS-Dos 3.0 در دسترس کاربران قرار گرفت - نوامبر 1985: Windows 1.0 به بازار آمد - آوریل 1986: نسخه‌ی جدیدتر داس با عنوان MS-Dos 3.2 عرضه شد - آوریل 1987: با همکاری مشترک میان مایکروسافت و شرکت IBM، سیستم عامل جدیدی به نام (MS OS/2) معرفی شد و Windows 2.0 نیز در همین سال عرضه شد - ژوئن 1988: ویندوزهای 286 و 386 به بازار آمدند - می‌ 1990: Windows 3.0 به عنوان اولین ویندوزی که امکان استفاده از حافظه‌ی 460 کیلوبایتی را فراهم می‌ آورد،‌ در اختیار کاربران قرار گرفت - اکتبر 1991: Windows 3.0 با ویژگی‌های چند رسانه‌یی عرضه شد - آوریل 1992: Windows 3.1 با ویژگی‌های جدید روانه بازار شد - آگوست 1993: پس از فعالیت پنج ساله مایکروسافت موفق شد Windows NT 3.1 را عرضه کند - نوامبر 1993: Windows 3.11 برای کارهای گروهی عرضه شد - آوریل 1994: MS-Dos 6.22 عرضه شد - سپتامبر 1994: Windows NT 3.5 محتوی 9 میلیون ردیف کد عرضه شد - آگوست 1995: ویندوز 95 عرضه شد - آگوست 1996: Windows NT 4.0 معرفی شد که دارای 16 میلیون ردیف کد بود. - دسامبر 1997: Windows NT 4.0 option pack معرفی شد - ژوئن 1998: ویندوز 98 به بازارهای جهانی وارد شد - فوریه 2000: ویندوز 200 به عنوان نخستین محصول قرن بیست یک مایکروسافت در اختیار کاربران قرار گرفت - سپتامبر 2000: ویندوز نسخه‌ی میلنیوم موسوم به ME معرفی شد - اکتبر 2001: مایکروسافت از عرضه ‌ی ویندوز XP خبر داد - اکتبر 2002: نسخه‌ی جدید ویندوز تحت عنوان XP Media center به بازار آمد - آوریل 2003: ویندوز سرور 2003 عرضه شد با نگاهی ساده به آمارهای فوق می‌توان به نقش مهم و مایکروسافت در دنیای رایانه پی برد؛ این شرکت در طول سال‌های 1981 تا 2003 ( 22 سال )، 34 نسخه از سیستم عامل‌های خود را به بازار معرفی کرد تا دنیای رایانه و اینترنت بخش قابل توجهی از پیشرفت‌های خود را مدیون تلاش‌های بیل گیتس و همکارانش بداند. اکنون نیز کاربران رایانه در سراسر جهان چشم‌ انتظار عرضه‌ی نسخه‌ی نهایی ویندوز جدید مایکروسافت یعنی ویندوز ویستا هستند؛ این ویندوز در ابتدا " لانگهورن" نام‌گذاری شده بود و بنابر اعلام مقامات مایکروسافت، پس از چندین نوبت تاخیر در زمان عرضه، در اوایل سال 2007 میلادی در دسترس عموم قرار می‌گیرد. در سال 2003، زمزمه‌هایی مبنی بر عرضه‌ی ویندوز ویستا شنیده شد در حالی که متخصصان مایکروسافت از حدود پنج سال قبل از آن، کار بر روی طراحی ویستا را آغاز کرده بودند؛ ویستا دارای سه نسخه‌ی مختلف ویژه‌ی کاربران خانگی، تجاری و بازارهای رو به توسعه است. مایکروسافت را نباید تنها یک شرکت نرم‌افزاری با فعالیت محدود تصور کرد، این شرکت با فعالیت چند بعدی خود تاکنون ده‌ها نوع از محصولات مختلف شامل نرم‌افزار و سخت‌افزار عرضه کرده است؛ در زمینه‌ی جست‌وجوی اینترنتی این شرکت با راه‌اندازی موتور جست‌وجوگر زنده‌ی خود با گوگل و یاهو به رقابت پرداخته است. بازی رایانه‌یی Xbox 360 محصول دیگری از مایکروسافت است که کنترل کامل بازار بازی‌های رایانه‌یی را از دستان کنسول پلی استیشن سونی خارج ساخته است؛ همچنین دستگاه پخش موسیقی zune مایکروسافت، که در آینده‌ی نزدیک وارد بازار می‌شود، رقیب سرسختی برای iPod اپل به شمار می‌رود. همچنین رشد حملات اینترنت در سال‌های اخیر مایکروسافت را واداشته است تا با عرضه‌ی منظم پکیج‌های امنیتی خود پس از شرکت سیمانتک، دومین فروشنده‌ی بزرگ نرم‌افزاری آنتی ویروس در جهان باشد. نکته‌ی قابل توجه در زمینه‌ی عملکرد مایکروسافت، این است که فعالیت رو به توسعه‌ی این شرکت کمتر دچار تزلزل شده است؛ به طوری که امپراتوری مایکروسافت بر بازار نرم‌افزار جهان به گونه‌ای بوده است که کمیسیون اروپا در سال‌های اخیر چندین مرتبه سیاست‌های کاری این شرکت و حاکمیت مطلق آن در بازارهای جهانی را به باد انتقاد گرفت و در نهایت مایکروسافت را به دلیل عدم رعایت قوانین آنتی‌تراست، به پرداخت یکی از تاریخی‌ترین جریمه‌های نقدی به مبلغ 600 میلیون دلار محکوم کرد. اما طلوع لینوکس و توسعه‌ی آن در سال‌های اخیر در کشورهای رو به توسعه، دردسر بزرگ مایکروسافت است که هنوز هم مایکروسافت برای جنگ با آن، تلاش‌های بسیاری انجام می‌دهد. لینوکس و سایر نرم‌افزارهای متن باز با امکان نصب روی رایانه‌های قدیمی‌ مدل 486 و پنتیوم که اکنون در کشورهای توسعه یافته به تاریخ پیوسته‌اند اما هنوز در کشورهای رو به توسعه از آن‌ها استفاده می‌شود، محبوبیت قابل توجهی پیدا کرده است. در حال حاضر بر روی 90 درصد از رایانه‌های جهان، ویندوز xp مایکروسافت نصب شده است و وب سایت این شرکت نیز با متوسط حدود 80 میلیون کاربر در ماه، یکی از پرترافیک‌ترین سایت‌های اینترنتی است و مایکروسافت با در اختیار داشتن بیش از 80 هزار نیروی کاری در کشورهای مختلف، دارای درآمد سالیانه‌ی بیش از 40 میلیارد دلار است. تمامی‌ این نکات گواه یک مجموعه‌ی بسیار قدرتمند را می‌دهد که بر بازار جهانی نرم‌افزار و در مواردی سخت‌افزار، سلطه‌ی مطلق دارد. با توجه به سابقه‌ی درخشان مایکروسافت بسیار دور از ذهن به نظر می‌رسد که لااقل در چند سال آینده رقیبی در حد و اندازه‌های آن قد علم کند!